Bu yazı Windows 8 Release Preview ile ilgilidir. Yani yazıda geçen Windows 8 ibareleri aslında Windows 8 Release Preview' i refere etmektedir.

Yazıya başlamadan önce aşağıdaki video' yu izlemekte fayda var.

Şu an Release Preview olarak yayında olan Windows 8' in, 26 Ekim 2012 tarihinde Release olacağı belirtiliyor. Julie Larson-Green, Windows 8' i, HTML5 ve JavaScript tabanlı yeni developer platform' u olarak tanımlıyor. Windows 8 için geliştirilen yeni uygulamalar Metro-style uygulamalar olarak adlandırılıyor. Windows 8' deki Metro-style uygulamaların omurgasını ise Windows Runtime (WinRT) oluşturmaktadır.

WinRT; C++, C#, VB.NET ve JavaScript ile geliştirmeleri desteklemektedir. WinRT temel olarak COM tabanlı bir API' dir. C#, Microsoft Foundation Class (MFC) Library ya da HTML5/JavaScript kullanarak geliştirilen uygulamalar, doğrudan Windows Kernel üzerinde bulunan WinRT api' lerine çevrilir. WinRT hakkında daha fazlası için burayı inceleyebilirsiniz.

Windows 8, öncelikli olarak 16:9 ekran çözünürlükleri için tasarlandı.

• 1366x768 ve daha büyük çözünürlükler, 2 ayrı Windows 8 uygulamasını side-by-side (yan yana) görüntüleyebilirler. Bu özellik Windows 8' de Snapping olarak adlandırılıyor.
• 1024x768 çözünürlükteki ekranlar tam ekran modunda yalnızca 1 uygulama görüntüleyebilirler.
• 1024x600 çözünürlükteki ekranlar ise yalnızca geleneksel (bildiğimiz) masaüstü uygulamaları kullanabilirler.

Snapping için birkaç ekran görüntüsü;

Windows 8 ayrıca NFC (Near Field Communication) desteği de sunmaktadır.

Windows 8 ile birlikte Microsoft, Market (Windows Store) olayına ciddi önem vermeye başlıyor. Windows 8 için geliştirilen uygulamaların yayınlanması için kullanılacak olan Windows Store ayrıca Win32 ve geleneksel masaüstü uygulamaların da yayınlanmasını destekleyecektir. Ancak bu destek, web site link' ini sağlamaktan öteye geçmeyecek gibi görünüyor. Bildiğiniz üzere Windows Store' da uygulama yayınlamak demek, geliştirdiğiniz uygulamanın, Windows Store' da yayınlanmadan önce Microsoft tarafından (AppStore, GooglePlay vb. de aynı mantıkla işlemektedir) güvenlik hataları ve kötü amaçlı yazılımlara (malware) karşı taranması demektir.

Windows 8 öncelikli olarak touchscreen (dokunmatik) ekranlar için optimize edildi, mouse ve fare desteği de tabiki var :)

Windows 8' deki Start Screen (Başlangıç Ekranı), Windows Phone 7' ye benzemektedir. Windows 8 Lock Screen (Kilit ekranı) görüntüsü aşağıdaki gibidir ve bu ekran ayrıca Notification' ları da görüntüleyebilmektedir.

Lock Screen (Kilit Ekranı)

Windows 8 ile yeni Logon (Giriş) metodları da geliştirildi. Windows 8 ile gelen yeni Logon Metotları;

• PIN (Personal Identification Number). Cep telefonlarından aşina olduğumuz PIN kodu. Tabletler için tasarlanmış olsa da Masaüstü ve Laptop' larda da kullanılabilmektedir.
• Picture Password(Resim Parolası) : Değişik ve eğlenceli olarak gördüğüm bir giriş yöntemi. Resim üzerinde gesture' lar (hareket) kullanarak giriş yapmaya olanak sağlamaktadır. Yani bir resim seçersiniz, bu resim üzerinde farklı noktalara dokunarak, ya da çizimler yaparak bir parola oluşturursunuz. Windows 8 tanıtım video' sunda belki farketmişsiniz, çocuk ekranı açmak için, bebek resminin iki gözüne dokunuyor ve resimdeki diğer adamın ağzının üzerinden geçiyor ve ekranı açılıyor.

Windows 8' de iki farklı masaüstü bulunuyor diyebiliriz. Bunlardan ilki Windows 8 Tile' ların (karo, fayans) bulunduğu ekran (aşağıdaki ilk resim), diğeri ise geleneksel masaüstü uygulamalarıın çalıştırılabileceği (aşağıdaki ikinci resim) Geleneksel Windows Masaüstü. Metro-style uygulamaları Start ekranında, metro-style olmayan geleneksel masaüstü uygulamaları (eski uygulamalarınız) ise Geleneksel Windows Masaüstü ekranında çalıştırabileceksiniz.

Tiles-based (karo tabanlı) arayüz, diğer bir ifade ile Metro UI, Windows 8' e giriş yaptığınızda karşınıza gelen ilk ekrandır ve oldukça haraketli bir ekrandır.

Metro UI Desktop Screen (Metro-UI Masaüstü Ekranı)

Traditional Windows Desktop (Geleneksel Windows Ekranı)

Windows 8 ile arama fonksiyonu da çok geliştirilmiş durumdadır. Birşeyler yazmaya başladığınızda, sağ tarafta Search Box (arama kutusu) belirip sonuçları listeleyecektir. Arama kapasitesi Windows 8 ile oldukça geliştirilmiştir.

Search Box

Windows 8, Geleneksel Windows Masaüstünde, yapılandırılabilir bir Taskbar (Görev Çubuğu) sunmaktadır. Taskbar, çoklu monitorlere yayılabiliyor, istenilirse bu özellik kapatılabiliyor. Çoklu monitor kullanımında her monitorde ayrı masaüstü resmi ya da streç edilmiş aynı masaüstü resmi kullanılabiliyor. Geleneksel Windows Masaüstünde Start (Başlat) butonu kaldırıldı, fakat Start ekranını açmak için farklı yöntemler kullanılabiliyor. Bunlardan biri, sol alt köşeye tıklamak :)

Windows 8' de File Explorer (Dosya Gezgini) da yeniden tasarlandı. Microsoft Office 2010 ve Windows Live Essentials' a benzer olarak, File Explorer da sık kullanılan özelliklere kolayca erişebilmek için Ribbon arayüzünü kullanıyor (alttaki resimlerde kırmızı çerçeveli alanlar).

File Explorer

Dosya kopyalama ve taşıma anında yine karşımıza yeni bir tasarım gelmektedir. Bu ekran üzerinde kopyalama/taşıma hızı grafik olarak görüntülenmektedir.

Tekli Dosya Kopyalama

Çoklu Dosya Kopyalama

Resimde de gördüğünüz üzere, birden fazla olan kopyalama/taşıma işlemleri Windows 8' de tek bir pencere içerisinde görüntülenmektedir.

File Explorer' da ayrıca, ISO, IMG ve VHD dosyaları, sağ tıklarla ya da ribbon üzerinden mount edebiliyor. Windows 7' de de VHD dosyaları mount edilebiliyordu ancak bunun için Disk Yönetimine girmek gerekiyordu.

Windows 8 ile birlikte Task Manager (Görev Yöneticisi)' da da değişiklikler yapılıyor. Bunlar;

• Sekmeler varsayılan olarak gizlenmiş olarak geliyor. Varsayılan görünüm ise yalnızca Applications (uygulamalar) görüntülemektedir.
• Processes (İşlemler) sekmesindeki Resource Usage (Kaynak Kullanımı) renklendirilmiş bir şekilde görüntülenmektedir. Kullanım ağırlığına göre açık sarıdan koyu sarıya doğru bir renklendirme mevcut.
• Performance sekmesi CPU, Memory, Disk, Ethernet ve Wireless Network şeklinde ayrıştırılabiliyor ve her biri için daha da zenginleştirilmiş grafik görünümleri mevcut.
• Eski Windows sürümlerinde cmd' ye msconfig yazarak ulaştığımız Startup Applications (başlangıç uygulamalar) yönetimi için de Task Manager' a Startup isminde yeni bir sekme eklenmiş durumda.
• Processes sekmesi, uygulama isimlerini, uygulama durumlarını ve CPU, Memory, Hard Disk, Network gibi kaynakların kullanımını görüntülemektedir.
• Task Manager, WinRT uygulamalarının (Windows 8 uygulamaları) Suspended (askıya alınmış) durumda olduğunu tespit edebilmektedir.
• Eski Task Manager' dan vazgeçmem diyorsanız, Details sekmesini kullanabilirsiniz.

Task Manager (Görev Yöneticisi)

Windows 8 Task Manager ile daha detaylı bir makale için buradaki yazıyı okuyabilirsiniz.

Windows 8, re-install' a (tekrar yüklemeye) göre çok daha kolay restore işlemi yapan Refresh ve Reset isminde 2 yeni recovery fonksiyonu ile gelmektedir. Refresh, kullanıcı ayarları, dosyaları ve Metro-style uygulamaları koruyup bütün Windows dosyalarını orjinal durumunu geri yüklerken, Reset, bilgisayarı fabrika durumuna döndürmektedir.

Windows 8, Administrator (yönetici) kullanıcılarının, kullanıcı aktivitelerini takip etmek ve kısıtlamak için kullandıkları Family Safety (Aile Güvenliği) özelliğini de barındırıyor. Family Safety ile, web filtreleme, uygulama kısıtlama, bilgisayar kullanımı için zaman limitleri verilebilmektedir.

Windows 8 ile artık, kullanıcı hesapları local (yerel) kalmak zorunda değil. Herhangi bir Microsoft hesabına (Windows Live ID, yani bildiğiniz hotmail, msn, live, windowslive uzantılı mail adresleri) bağlanabilir. Bu sayede Windows 8' deki ayarlarınızın ve dosyalarınızın kaybolmamasını ve başka bilgisayarlardan da bu dosyalara ve ayarlara erişebilmeyi sağlayabilirsiniz.

Windows 8 (Enterprise sürüm) ile gelen bir diğer yenilik ise Windows To Go. Windows to Go, Flash Disk ve Harici Hard Diskler gibi USB diskler üzerinden boot ve run edilebilmeye olanak sağlayan bir özelliktir. Windows To Go, işletim sisteminizin bir kopyasını (ayarlar, duvarkağıtları, dosyalar, uygulamalar da dahil olacak şekilde) USB Disk içerisine kopyalamanızı sağlamaktadır. Eğer USB disk çıkarılır ya da çıkarsa, sistem pause oluyor (duraklıyor) ve 60 saniye içerisinde USB disk tekrar takılırsa, işlem kaldığı yerden devam ediyor.

Windows To Go USB Flash Drive

Windows To Go' ya benzer olarak, Windows 8 ile Windows Live Sync özelliği de geliyor. Windows Live Sync ile, Windows 8 işletim sistemi yüklü olan herhangi bir bilgisayara Windows Live ID' niz ile giriş yaptıktan sonra, kişiselleştirilmiş ayarlarınızı çekebiliyorsunuz.

Windows 8 ayrıca, önceden yalnızca Windows Server işletim sisteminde sunulan sanallaştırma yazılımı Hyper-V' yi de içermektedir. Bu sayede Hyper-V ilk kez Windows' un client (istemci yani ben, sen, o) versiyonlarında da kullanılmış olacak. Hyper-V için sistem gereksinimi olarak 64-bit işlemci, 64-bit Windows 8 ve minimum 4GB RAM gerekmektedir.

Internet Explorer 10, Windows 8' de Metro-style uygulama olarak bulunuyor ve daha hızlı taramayı vaad ediyor. Ayrıca eklentileri ve ActiveX bileşenlerini desteklemiyor. Adobe Flash Player' ın az güç harcayan ve dokunmatik ekran için optimize edilmiş, yalnızca whitelist' te bulunan sitelerde çalışacak bir versiyonunu desteklemektedir. Geleneksel Windows Masaüstünde ise, bütün Flash versiyonlarını çalıştırabilirsiniz.

Windows 8 ile birlikte boot süreleri (açılış süresi) de azaltılmış durumdadır. Hibernate (hazırda beklet) seçeneğine benzer şekilde, shutdown (kapama) esnasında kernel' in hafızasını hard diske kaydediyor, start up (açılış) esnasında da bunu tekrar yüklüyor. Bu sayede boot süresi azaltılmış oluyor. Ayrıca boot esnasında birden fazla core (çekirdek) desteği bulunuyor.

Windows 8' de öne çıkan diğer özellikler;

• USB 3.0 native olarak destekleniyor.
• Xbox Live entegrasyonu
• Storage Spaces
• Windows Defender' ın Windows Security Essentials benzeri bir anti-virus yeteneği.

Windows 8 ile, kaldırılan özelliklere bakacak olursak da;

• Start Button. (Başlat düğmesi)
• Aero Glass tema.
• Microsoft Gadgets.
• File Explorer üzerindeki komut çubuğu.
• Windows Media Center
• Blue Screen Of Death (mavi ekran), bilgisayarın durmasına neden olan hatanın teknik bilgisini görüntülemeyecek.